znany lekarz
Apteka suplementy
Zdrowie

Genetyka na widelcu

Genetyka na widelcu Genetyka na widelcu fot. geralt pixabay

Każdy z nas jest inny. Takie podejście do zaleceń żywieniowych to najnowsza tendencja w dietetyce. Trenerzy personalni i dietetycy projektują indywidualne jadłospisy w oparciu o wiek, wagę, wzrost oraz poziom aktywności fizycznej swoich podopiecznych. Czy można jeszcze bardziej dopasować dietę do konkretnej osoby? Okazuje się, że można, a podstawą do opracowania takiej diety są nasze geny.

Czym są badania nutrigenetyczne?

Nutrigenetyka jest stosunkowo młodą gałęzią badań, poszukującą związków pomiędzy nutri-czyli żywieniem, a genetyką, czyli analizą genów. Badania nutrigenetyczne prezentują nowoczesne oblicze dietetyki, ponieważ ich metodyka polega na analizie DNA, czyli kodu genetycznego. Kod genetyczny stanowi swego rodzaju „paszport”, w którym zapisane są nasze indywidualne dane takie jak kolor oczu i włosów, jak również predyspozycje do otyłości czy aktywność różnych enzymów. Budowa każdej komórki ciała, funkcjonowanie każdego procesu w organizmie zaprogramowane jest w DNA. Zatem wykonując analizę wybranych genów związanych z metabolizmem, jesteśmy w stanie z dużym prawdopodobieństwem przewidzieć, jak zareaguje nasz organizm na różne składniki diety.

Dla kogo są badania nutrigenetyczne i po co je robić?

Panele badań nutrigenetycznych GENOdiagDIETA może wykonać każdy, kto chce odżywiać się świadomie. Nie ma dla nich ograniczeń wiekowych, a wykonane u dzieci pozwolą odpowiedzialnie wykształcić ich nawyki żywieniowe. Często zadajemy sobie pytania typu: „Dlaczego kolejna dietadieta nie działa i nie chudnę?”, „Dlaczego mam wysoki cholesterolcholesterol, chociaż nie mam nadwagi?”, „Czy modna obecnie dieta bezglutenowa jest dla mnie? Czy nie zaszkodzę sobie bardziej niż pomogę?”, „Czy palenie szkodzi każdemu tak samo?” Okazuje się, że odpowiedzi na te i podobne pytania można poszukać w genach.

Geny metabolizmu i otyłości

Badania nutrigenetyczne GENOdiagDieta wprowadziła niedawno do swojej oferty Diagnostyka, są podzielone na trzy pakiety i można je wykonać łącznie lub oddzielnie. W pierwszym panelu zbadamy m.in. geny metabolizmu i otyłości, którewskażą z jednej strony na predyspozycje do genetycznie uwarunkowanej otyłości, z drugiej pozwolą w oparciu o poznane warianty genetyczne w tym obszarze metabolizmu, ustalić odpowiednie proporcje makroskładników, czyli cukrów i tłuszczów w diecie. Taka analiza oceni także predyspozycje do zaburzeń lipidowych, u podstaw których leżą choroby cywilizacyjne, takie jak miażdżycamiażdżyca czy choroba niedokrwienna serca, a także ryzyko rozwoju cukrzycy typu II, jeśli wykryjemy predyspozycje do insulinooporności.

Geny nietolerancji pokarmowych

Popularne ostatnio stosowanie diet eliminacyjnych, takich jak np. dieta bezglutenowa czy bezlaktozowa jest modne, ale czy w każdym wypadku uzasadnione? Jeśli coś eliminujemy powinniśmy wiedzieć czym należy pewna grupę produktów zastąpić, żeby nie pozbawić się ważnych mikroelementów. Analizując geny związane z szeroko pojętą wrażliwością pokarmową w panelu badań genów nietolerancji pokarmowych można określić predyspozycje genetyczne do rozwoju celiakii (poważnej choroby związanej z brakiem tolerancji na gluten), a także dowiedzieć się, czy takie składniki diety jak kofeina, laktoza, sól kuchenna lub alkohol nie są dla organizmu za dużym obciążeniem, mogącym rodzić poważne konsekwencje. Znając swój genotyp w tym obszarze można modyfikować dietę zgodnie z możliwościami organizmu, świadomie wykluczając grupy pokarmów lub zastępując je innymi.

Geny metabolizmu witamin i antyoksydantów

Genetycy podobnie jak inni naukowcy poszukują „Eliksiru młodości” angażując się w badania nad genami związanymi z procesami starzenia się organizmu, oraz tymi, które się mu przeciwstawiają. Na wolne rodniki, jednego z głównych sprawców starzenia się i rozwoju chorób narażeni są wszyscy, ponieważ są one integralną częścią naszego życia. Jednak wydajność mechanizmów obronnych organizmu jest u każdego inna i również jest zapisana w DNA. Zanieczyszczone środowisko, chemizacja przemysłu spożywczego, promieniowanie UV, dym papierosowy czy alkohol, w przypadku niedostatecznej obrony naszego organizmu mogą prowadzić do tzw. stresu oksydacyjnego, czyli sytuacji, kiedy ilość wolnych rodników przewyższa możliwości antyoksydacyjne (tj. naturalne mechanizmy obronne  organizmu). Te naturalne mechanizmy obrony - tarcza ochronna przed wolnymi rodnikami, stanowią z jednej strony wewnętrzne układy enzymatyczne, z drugiej witaminy i minerały dostarczane wraz z pożywieniem. Warto więc poznać warianty genetyczne odpowiedzialne za „zmiatanie wolnych rodników” i zapotrzebowanie na mikroelementy, aby dowiedzieć czy i w jakim stopniu należy w tym zakresie wspomagać organizm odpowiednią dietą lub ewentualną suplementacją. Trzeci panel badań GENOdiagDIETA-geny metabolizmu witamin
i antyoksydantów daje taką możliwość.

Wyniki badań nutrigenetycznych dają narzędzie do personalizacji zaleceń dietetycznych w oparciu o indywidualny kod genetyczny. Pozwalają na świadome zaplanowanie sposobu odżywiania, zgodne z rytmem i potrzebami własnego organizmu. Stawiając na profilaktykę pomagają jak najdalej odsunąć w czasie, a wręcz skutecznie zapobiec rozwojowi chorób, zwłaszcza chorób cywilizacyjnych, których ryzyko społecznego wystąpienia jest coraz większe. Świadomość wynikająca z badań predyspozycji genetycznych daje bowiem silny bodziec do zamiany stylu i sposobu życia, tak aby jak najdłużej cieszyć się zdrowiem ciała i komfortem ducha.